Brzeg

Brzeg (niem.: Brieg) – miasto i gmina miejska nad Odrą, siedziba powiatu w województwie opolskim. Do 31 grudnia 2001 r. był również siedzibą wiejskiej gminy Brzeg, przemianowanej na gminę Skarbimierz z siedzibą w Skarbimierzu Osiedlu.


Tablice rejestracyjne:OB Brzeg (wymowa i, niem. Brieg i) – miasto i gmina w województwie opolskim, siedziba powiatu brzeskiego. Miasto historycznie przynależy do Dolnego Śląska. Położone nad Odrą, na skraju Równiny Grodkowskiej.
Do 31 grudnia 2001 Brzeg był również siedzibą wiejskiej gminy Brzeg, przemianowanej na gminę Skarbimierz, z siedzibą w Skarbimierzu Osiedlu.Nazwa[edytuj]



Nazwa Brzeg wśród innych nazw śląskich miejscowości w wydanym w języku polskim w Berlinie urzędowym dokumencie pruskim z 1750 roku[2]
Nazwa miasta pochodzi od polskiej nazwy na brzeg rzeki.
W łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Brega[3][4]. W dziele Matthäusa Meriana pt. „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae” z 1650 roku miasto zanotowane jest pod dwiema nazwami Brig oraz Briegk[5].
W pruskim urzędowym dokumencie z 1750 roku wydanym języku polskim w Berlinie przez Fryderyka Wielkiego miasto wymienione jest pośród innych śląskich miejscowości jako Brzeg. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880-1904 podaje polską nazwę miejscowości Brzeg oraz niemiecką Brieg[6].
Polską nazwę Brzeg oraz niemiecką Brieg wymienia również w 1896 roku śląski pisarz Konstanty Damrot w książce o nazewnictwie miejscowym na Śląsku[7]. Damrot podaje również starszą nazwę miejscowości z łacińskiego dokumentu z roku 1234 Visoke breg pol. Wisokibrzeg[8] (Wissokembreghe).
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.


Ratusz w Brzegu
Nieco fantastyczna i nie poparta faktami teoria mówi: Ciągłość zasiedlenia tego miejsca udokumentowana źródłami historycznymi sięga blisko 1850 lat. W czasach antycznych istniała tutaj miejscowość o nazwie Budorigum. Została ona odwzorowana na antycznej mapie Klaudiusza Ptolemeusza z lat 142-147 naszej ery[9]. O tym, że miejscowość ta znajdowała się w okolicach Brzegu, informuje skorowidz nazw historycznych Orbis Latinus[10] oraz wynika to z położenia wśród innych zidentyfikowanych miejscowości Śląska. Mapa ta jest niestety zbyt mało dokładna aby ustalić w którym dokładnie miejscu znajdowało się Budorigum.
1235 – pierwsza wzmianka o osadzie targowo-rybackiej Wisokibrzeg[8] (Wissokembreghe).
1248 – przywilej lokacyjny ks. wrocławskiego Henryka III
wytyczenie na terenie osad Wysoki Brzeg i Małkowice regularnie rozplanowanego miasta z umocnieniami obronnymi
zasiedlenie miasta przez kolonistów, w dużej mierze niemieckojęzyczną ludność z Saksonii i Turyngii[11].
Od 1311 stolica niezależnego księstwa brzeskiego (potem legnicko-brzeskiego i wołowskiego) – we władaniu najdłuższej linii dynastii Piastów wygasłej w 1675 na Jerzym IV Wilhelmie.
W 1329 brzeski ks. Bolesław III Rozrzutny złożył hołd lenny królowi czeskiemu.
O Brzegu wspominają Jan Długosz w Historii Polski z XV wieku i Jan Kochanowski[12].
Rozkwit w XVI wieku za panowania księcia Jerzego II.
W połowie XVII wieku polsko-niemiecka granica językowa przebiegała niedaleko miasta, włączając Brzeg do terytorium o dominacji języka polskiego[13].
10 kwietnia 1741 – bitwa pod Małujowicami. Po zbombardowaniu miasta przez króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego Brzeg przeszedł w ręce Prus.
15 sierpnia 1842 – otwarcie (najstarszej na Śląsku, a co za tym idzie, także najstarszej w obecnych granicach Polski) linii kolejowej Wrocław – Brzeg.
do 1914 dynamiczny rozwój miasta na tle szybkiego awansu politycznego, gospodarczego i cywilizacyjnego państwa pruskiego (od 1871 jako części zjednoczonych Niemiec).
przyrost ludności: z 11700 mieszkańców (1845) do 29000 mieszkańców (1914)[11].
budowa połączeń kolejowych: z Opolem i Katowicami (1843), z Nysą (1848), ze Strzelinem (1894) i z Wiązowem (1910); budowa żeglownego kanału wzdłuż Odry i portu miejskiego (1909)
rozwój przemysłu: garbarnia E.W. Molla (1811), fabryka wyrobów pasmanteryjnych T.T. Heinzego (1830), cukrownia Löbbecka (1846), gazownia miejska (1848), fabryka fortepianów H. Schutza (1874), cukrownia „Concordia” (1876), fabryka ksiąg biurowych Loewenthala (1879), fabryka pieców szamotowych (1887), fabryka wyrobów cementowych H. Bienecka (1902), a także fabryka pojazdów konnych, fabryka maszyn Güttlera, fabryka maszyn rolniczych Przillasa, fabryka krzeseł, fabryka cygar i browar[14].
rozwój przestrzenny: wchłonięcie dotychczasowych przedmieści, usunięcie murów średniowiecznych wraz z bramami (1863-1865)
okres rządów burmistrza Juliusa Peppela (1895-1910): po włączeniu do miasta nowych terenów, liczba mieszkańców wzrosła o 8 tysięcy; liczne inwestycje: skanalizowanie miasta, doprowadzenie bieżącej wody, wymiana nawierzchni ulic i chodników, wybudowanie elektrowni oraz urządzenie parku (przez wiele lat noszącego nazwę Park Wolności, obecnie Park Wolności im. Juliusa Peppela)[15].
w okresie 1878-1928 rada miejska ufundowała liczne pomniki poświęcone niemieckim osobistościom i mężom stanu[16]. Było to zgodne z trendem panującym w Niemczech na przełomie XIX i XX w., równocześnie jednak świadczyło o zwiększaniu się zasobności kasy miejskiej i aspiracji władz Brzegu oraz jego społeczności. Stawianie pomników o określonej tematyce nie pozostawało także bez związku z obecnością w Brzegu i jego okolicach mniejszości polskiej.
1945
23 stycznia – początek radziecko-niemieckich walk o miasto
6 lutego – zdobycie Brzegu przez Armię Czerwoną, stare miasto z szeregiem cennych zabytków legło w gruzach
przyłączenie miasta do Polski i wysiedlenie niemieckiej ludności do Niemiec.
lata 60. XX w. – odbudowa najważniejszych zabytków miasta, zabudowa starego miasta blokami mieszkalnymi
26 maja 1966 – tzw. pacyfikacja brzeska, wystąpienia ludności miasta w obronie mienia kościelnego, brutalnie stłumione przez oddziały ZOMO i funkcjonariuszy SB.
1992 – opuszczenie miasta przez wojsko rosyjskie
Zabytki[edytuj]



Brama wjazdowa do Zamku Piastów Śląskich


Kościół pw. św. Mikołaja


Kamienice przy rynku w Brzegu
Osobny artykuł: Zabytki Brzegu.
renesansowy Zamek Piastów Śląskich z XIII-XVI wieku, zwany Śląskim Wawelem, zespół zamkowy (wraz z kaplicą) jest wpisany na listę zabytków klasy międzynarodowej (według dawnej klasyfikacji – klasy „0”).
Układ urbanistyczny Starego Miasta, z poł. XIII w., zmieniony po 1945.
Kościoły:
kościół pw. św. Mikołaja, gotycki (1370-1417)
Kościół Podwyższenia Krzyża Św. z XVIII wieku, barokowy z iluzjonistycznymi freskami Jana Kubena z lat 1739-1745[17]
Dawny kościół franciszkanów, gotycki (w ruinie). Najstarsza świątynia Brzegu, wzmiankowana w 1285 wraz z klasztorem. Rozbudowany w latach 1338-1494. W 1582 został zamieniony na książęcy arsenał. W I poł. XX w. siedziba remizy strażackiej. Do lat 80. pełnił funkcję magazynu. Wskutek zaniedbań doprowadzony do ruiny; w 1997 zawaliła się wieża i fragment prezbiterium.
Barokowe figury Jana Nepomucena i Tadeusza Judy z 1722, postawione przed fasadą kościoła Podwyższenia św. Krzyża w 1755.
Pomnik św. Trójcy na pl. Zamkowym, barokowy, wzniesiony w 1731.
Ratusz, z XIV wieku, przebudowany w latach 1569-1571.
Gimnazjum Piastowskie założone w 1569.
Kamienice mieszczańskie:
Rynek pod nr 19 – renesansowa fasada z 1621 (rekonstrukcja).
Rynek, cała pierzeja wschodnia zawiera fragmenty kamienic z XIV wieku.
Chopina 1, renesansowa z 1597.
Jabłkowa 5, barokowa kamienica Kreyera z 1715.
Jabłkowa 7, kamienica z 1797 w stylu empire.
Brama Odrzańska z lat 1595-1596.
Stare Koszary fryderycjańskie, z lat 1781-1782.
Planty – pozostałości twierdzy bastionowej wzniesionej wokół średniowiecznego miasta. Budowę rozpoczęto od 1572, kilkakrotnie rozbudowywana w XVII, XVIII i XIX wieku, rozebrana w 1807 i zamieniona w XIX wieku na zespół parków, dzisiaj Planty.
Ciekawy zespół ulic o zabudowie modernistycznej i eklektycznej, które zostały zabudowane w XIX wieku, po likwidacji twierdzy.
Willa Löbbecke z XIX wieku przy ul. Chrobrego, z fontanną z Trytonem (fontanna przeniesiona na zamek).
Budynek sądu na rogu ul. Chrobrego i Armii Krajowej. Zbudowany w latach 1898-1903.
Willa Neugebauera (właściciela cukrowni „Concordia”; dzisiejsze Nadodrzańskie Zakłady Przemysłu Tłuszczowego) przy ul. Jana Pawła II. Wzniesiona w 1898 w stylu eklektycznym, obiekt otoczony ogrodem, w którym zachowały się liczne krzewy rododendronu i innych roślin.
Chłopiec z łabędziem – fontanna w Parku Centralnym.
Dawna kaplica cmentarna św. Krzyża, dziś kościół garnizonowy. Obecnego kształtu nabrała w 1724.


Wieża ciśnień przy ulicy Rybackiej
Wieża ciśnień przy ulicy Rybackiej z 1877.
Czerwone Koszary z początku XIX wieku.
Synagoga z 1799.
Cmentarz żydowski
Nieistniejące pomniki niemieckie z l. 1878-1939[16].
pomnik króla Prus Fryderyk II Wielki aut. Louis Sussmann-Hellborn postawiony w 1878.
pomnik cesarza Niemiec Wilhelma I aut. Johannes Böse postawiony w 1900.
pomnik Marcina Lutra aut. Robert Hanig postawiony w 1905.
pomnik kanclerza Rzeszy Otto von Bismarcka aut. Heinrich Victor Seifert postawiony w 1908.
pomnik burmistrza miasta Juliusa Peppela postawiony w 1911 na terenie parku nazwanego jego imieniem, obecnie Park Wolności
monument poświęcony bohaterom wojny francusko-pruskiej 1870-1871 postawiony w 1918.
pomnik pierwszego prezydenta Niemiec Friedricha Eberta postawiony w 1927.
monumentalne założenie pomnikowe „Pomnik Bohaterów” aut. Hans Damman, Heinrich Victor Seifert oraz architekt Höpner postawione w 1928.
Edukacja[edytuj]

szkoły podstawowe:
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. Stefana Żeromskiego
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Kochanowskiego
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 8 im. Józefa Lompy (tzw. tysiąclatka)
Zespół Szkół nr 1 z Oddziałami Sportowymi w Brzegu (dawna Szkoła Podstawowa nr 6)
Zespół Szkół nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi
Zespół Szkół Specjalnych (dawna Szkoła Podstawowa nr 7)
szkoły gimnazjalne:
Publiczne Gimnazjum nr 1
Publiczne Gimnazjum nr 2 (Zespół Szkół nr 1 z Oddziałami Sportowymi)
Publiczne Gimnazjum nr 3
Publiczne Gimnazjum nr 4
szkoły średnie:
I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego
II Liceum Ogólnokształcące im. Zbigniewa Herberta
Zespół Szkół Budowlanych im. ks. Jerzego II Piasta
Zespół Szkół Ekonomicznych
Zespół Szkół Zawodowych nr 1 im. M. Skłodowskiej-Curie
szkoły wyższe:
Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna
technika:
Technikum Ekonomiczne
Technikum Elektryczne
Technikum Handlowe
Technikum Hotelarskie
Technikum Informatyczne
Technikum Mechaniczne
Technikum Renowacji Zabytków
Kultura[edytuj]


Treść tej sekcji może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia.
Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż ją poprawić.


Pierwsze wydanie z roku 1680 książki Adama Gdacjusza Przydatek do dyszkursu o pańskim i szlacheckim albo rycerskim stanie.
Brzeskie Centrum Kultury
Brzeg od wieków był (obok Wrocławia) znaczącym ośrodkiem kulturalnym. Muzyka, literatura i plastyka oraz teatr stanowiły nieodłączny element życia dworu książęcego brzeskich Piastów i miasta. Nawiązując do tradycji mecenatu kulturalnego Piastów Śląskich, obecni animatorzy działań kulturalnych stworzyli z Brzegu jeden z ciekawszych centrów kulturalnych w kraju. Brzeg otwiera swoje bramy przed artystami klasy światowej, a przy tym dba o rozwój lokalnego środowiska artystycznego. Dzięki działalności animacyjnej Muzeum Piastów Śląskich i Brzeskiego Centrum Kultury, miasto Brzeg przyciąga także organizatorów znaczących imprez takich jak Międzynarodowy Festiwal „Wratislavia Cantans”, Festiwal Muzyczny „Porozumienie” (obecnie „Eurosilesia”) Wrocławski Festiwal Jazzowy „Jazz nad Odrą”, Międzynarodowy Konkurs im. F. Liszta, których ranga wykracza daleko poza granice Polski. Koncerty, wystawy, plenery malarskie, jarmarki renesansowe i spektakle odbywają się zarówno w stylowych komnatach i na dziedzińcu Zamku Piastów Śląskich, w kościołach pw. św. Mikołaja, pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i pw. Miłosierdzia Bożego, w sali teatralnej Brzeskiego Centrum Kultury, w Galerii Sztuki Współczesnej i Wielkiej Sali Stropowej renesansowego Ratusza, a także w Amfiteatrze Miejskim i na brzeskim Rynku.
Brzeskie Centrum Kultury (do 1992: Brzeski Dom Kultury) zostało otwarte w lutym 1967 po dziesięcioletnim remoncie działającego w latach międzywojennych teatru miejskiego – Brieger Stadttheater.
Brzeskie Centrum Kultury obejmuje swą działalnością:
Dom Kultury (przy ul. Mlecznej 5),
Galerię Sztuki Współczesnej w brzeskim Ratuszu,
Amfiteatr Miejski (na ok. 5.000 widzów) przy ul. B. Chrobrego,
Kino „Centrum” działające w budynku Domu Kultury – reaktywowane w listopadzie 2004,
Przystań rzeczną nad brzegiem Odry (w ostatniej fazie budowy).
Instytucja kultury, jaką jest Brzeskie Centrum Kultury jest organizatorem znaczących imprez artystycznych. W latach 70. organizowane były w trzech edycjach koncerty tzw. „Małego Jazzu nad Odrą”, będącego „filią” wrocławskiego festiwalu „Jazz nad Odrą”. W ramach imprezy wystąpiły znane gwiazdy europejskiego jazzu i muzyki jazz-rockowej jak: SBB z Józefem Skrzekiem na czele, Novi Singers, Trio Bartkowski-Karolak-Namysłowski, Hagaw, muzycy z Czech i Szwajcarii. Brzeg organizował również Ogólnopolski Festiwal Muzyki Współczesnej „Brzeskie Kontakty Muzyczne”, „Opolskie Spotkania Muzyczne”, Ogólnopolskie warsztaty dla piosenkarzy i zespołów wokalno-instrumentalnych, w trakcie których wykładowcami byli m.in.: Janusz Kondratowicz, Waldemar Parzyński, Stanisław Śliwiński, Zbigniew Górny, Krzysztof Heering, Krzysztof Barcik, Wojciech Zieliński, Janusz Koman, Marcin Pospieszalski, Elżbieta Zapendowska, Adam Bubiłek i wielu innych.
Oferta kulturalna miasta wzbogaciła się w ostatnich latach o wiele ogólnopolskich imprez: Ogólnopolski Festiwal Teatrów Różnych Form „Theatron”, Muzyczną Scenę Młodych „Bariery Kariery” (obecnie Brzeskie Konfrontacje Muzyczne). Do tradycyjnych imprez organizowanych w Brzeskim Centrum Kultury należą też: Przegląd Kolęd i Pastorałek „Brzeskie kolędowanie”, Ogólnopolski Festiwal Piosenki Religijnej „Corda Cordi” i Festiwal Piosenki Angielskiej „FACE THE MUSIC” organizowany wspólnie ze Stowarzyszeniem FPA. Wśród laureatów Festiwalu znaleźli się: Alicja Bachleda-Curuś – Zosia z Pana Tadeusza w reżyserii A. Wajdy, Justyna Świrniak – laureatka programu TVN „Zostań gwiazdą”, Grzegorz Markocki – laureat telewizyjnej „Szansy na sukces”, który zadebiutował w filmie W. Adamka Poniedziałek, Mirosław Witkowski z Nowego Sącza, Monika Urlik z Dzierżoniowa, Kamila Juda z Wrocławia – laureatka „Szansy na sukces” z Budką Suflera, Beata Pieczywek (pseudonim artystyczny: Beata Wald) z Grunwaldu – laureatka „Szansy na sukces” z Beatą Kozidrak i Georgina Tarasiuk z Białej Podlaskiej – laureatka Kategorii Dziecięcej VI FPA.
Tarasiuk wydała swoją pierwszą płytę w Sony Music Polska, a we wrześniu 2003 wystąpiła obok Małgorzaty Walewskiej w koncercie z José Curą w Poznaniu. W wielu swoich wywiadach bardzo wyraźnie stwierdza, że początek jej kariery miał miejsce w Brzegu.
Za to Beata Wald, laureatka Grand Prix VIII FPA w Brzegu, wygrała finał „Szansy na sukces” w Sali Kongresowej w Warszawie w maju 2003. Dominika Gawęda, nowa wokalistka zespołu Blue Café, to również laureatka z Brzegu. Sasha Strunin, połowa duetu The Jet Set, który reprezentował Polskę na festiwalu Eurowizji, to również laureatka festiwalu w Brzegu sprzed 4 lat.
Znacznymi sukcesami w ostatnim czasie okazały się: organizacja, po raz pierwszy w 2006, Międzynarodowego Pleneru Malarskiego w ramach cyklicznego projektu „Festiwal kultur – Średniowiecze Brzeg 2006”, oraz Międzynarodowego Pleneru Malarskiego „Festiwal kultur – Renesans Brzeg 2008”, Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Ulicznej „BuskerBus” Wrocław – Brzeg – Jelenia Góra – Zielona Góra 2008, reaktywowanie w Brzegu w 2006 z bardzo dużym sukcesem po blisko 30 latach przerwy koncertów Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego „Jazz nad Odrą w Brzegu”, a także zorganizowanie po raz pierwszy w 2008 Festiwalu Piosenki Francuskiej.
Bliskie kontakty łączą Brzeg z zaprzyjaźnionymi i partnerskimi miastami: niemieckim Goslar, francuskim Bourg-en-Bresse i czeskim Beroun. Wielkim wydarzeniem okazała się organizacja międzynarodowych warsztatów artystycznych „Kultura dla młodych bez granic – Brzeg 2005”, w których udział wzięło około 40 młodych osób z Goslar i Beroun, a także młodzież polska.
Miejska Biblioteka Publiczna im. Księcia Ludwika I
Wojewódzka Biblioteka Pedagogiczna
Gospodarka[edytuj]

Brzeg jest ośrodkiem przemysłowym i gospodarczym, zarówno w województwie opolskim, jak i w skali całego kraju. W mieście wyróżnić możemy fabryki maszyn rolniczych, silników elektrycznych, zakłady tłuszczowe, cukiernicze.
Pomniki przyrody[edytuj]

W Brzegu jest 51 pomników przyrody: lipa srebrzysta, 17 Dębów szypułkowych, Dąb burgundzki, Dąb czerwony, 24 Platany klonolistne, Jesion wyniosły, Cis pospolity, Tulipanowiec amerykański, Buk pospolity, 2 Miłorzęby chińskie, Cypryśnik błotny[potrzebne źródło]
Sport[edytuj]

Cukierki Odra Brzeg – klub występujący w ekstraklasie koszykarek
Orlik Brzeg – II liga piłkarzy ręcznych
Orlik Brzeg – II liga futsalu grupa śląsko-opolska
BTP Stal Brzeg – IV liga piłki nożnej
WSH-E Stal Brzeg – III liga koszykówki męskiej
Centrum Taekwon-do – brzeska sekcja Taekwon-do I.T.F
Brzeska Liga Koszykówki – amatorska liga koszykówki
MKS 6 Brzeg – klub softballowy, wielokrotny mistrz Polski i Europy w softballu
Grabarze Skarbimierz – I liga baseballu
Media lokalne[edytuj]

Nowa Trybuna Opolska – oddział w Brzegu
Radio Opole – oddział w Brzegu
Gazeta Brzeska – najstarsza w Brzegu, ukazuje się od 1990, obecnie bezpłatny dwutygodnik, wydawca prywatny
Kurier Brzeski – tygodnik wydawany od 1993, obecnie przez Brzeską Oficynę Wydawniczą s.c.
Panorama Powiatu Brzeskiego – lokalny tygodnik wydawany przez Media Art sp. z o o., dystrybuowany na terenie powiatu brzeskiego,
Forum Brzeg (forumbrzeg.pl) – dyskusyjno-informacyjne forum mieszkańców miasta Brzeg
Brzeg.com.pl – Portal Miejski
Express Brzeski – od marca 2010, gazeta grupy Expressy Dolnośląskie wydawana raz na miesiąc
Brzeska Regionalna – ukazuje się od września 2011, bezpłatny tygodnik dystrybuowany na terenie całego powiatu
TwójBrzeg.pl – miejski portal informacyjny
Komunikacja[edytuj]



Dworzec kolejowy w Brzegu
Brzeg posiada dobrze rozwiniętą komunikację kolejową i autobusową. Dworzec PKP w Brzegu jest obsługiwany przez PKP-Intercity oraz Przewozy Regionalne. Miasto posiada bezpośrednie połączenia kolejowe z Opolem, Wrocławiem, Krakowem, Warszawą, Katowicami, Poznaniem, Szczecinem, Zieloną Górą, Lublinem, Kielcami, Przemyślem, Zamościem, Nysą i in. Komunikację autobusową zapewnia przedsiębiorstwo PKS Brzeg. Ważniejsze kierunki to Wrocław, Opole, Grodków, Namysłów, Nysa, Karpacz, Strzelin, Wiązów i in. W niedziele uruchamiany jest specjalny kurs do Szklarskiej Poręby. Komunikacje miejską (zbiorową) zapewnia miastu także spółka PKS Brzeg uruchamiająca 10 linii na terenie miasta i gminy – 0A, 0B, 1, 2, 2A, 3, 4, 5, 6 i 8 – z czego ta ostatnia uruchamiana jest tylko w okresie wakacyjnym.
Kościoły i związki wyznaniowe[edytuj]



Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:
Kościół rzymskokatolicki
parafia Miłosierdzia Bożego,
parafia Podwyższenia Krzyża Świętego,
parafia św. Mikołaja,
parafia Garnizonu Wojska Polskiego Zmartwychwstania Pańskiego, ul. Ofiar Katynia
Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
parafia ewangelicko-augsburska,
Kościół Zielonoświątkowy w RP
Świadkowie Jehowy
Miasta partnerskie[edytuj]

Goslar – współpraca od 7 maja 2000[18]
Beroun – współpraca od 21 maja 2002[18]
Bourg-en-Bresse – współpraca od 5 października 2006[18]
Urodzeni w Brzegu[edytuj]

Samuel Besler – śląski kompozytor
Kurt Masur – niemiecki dyrygent
Stefan Forlicz – profesor, rektor Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu
Marek Omelan – dziennikarz TVP
Krzysztof Żurek – dziennikarz radiowy i dyrektor programowy radia Kolor „Złote przeboje”
Waldemar Wysokinski – profesor, lekarz Kliniki Mayo, USA
Leopold Wilhelm von Dobschütz – pruski generał kawalerii
Max Friedlaender – historyk sztuki, etnograf muzyczny
Wojciech Serafin – siatkarz, reprezentant Polski
Herta Ilk – polityk niemiecka
Cäsar Albano Kletke – pedagog szkolny
Oskar Moll – niemiecki malarz
Karl Otfried Müller – filolog klasyczny i znawca antyku
Heinrich von Mühler – polityk pruski
Günther Weigmann – niemiecki muzyk
Georg Gebel młodszy – kompozytor barokowy
Stanisław Zieleń – matematyk, autor podręczników szkolnych z matematyki
Krzysztof Rozpondek – wykładowca wydziału Ceramiki i Szkła w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu
Emilia Komarnicka – aktorka
Aleksiej Guśkow – radziecki i rosyjski aktor, producent
Mieczysław Marian Domaradzki – archeolog
Jacek Protasiewicz – poseł na Sejm i deputowany do Parlamentu Europejskiego
Stanisław Gawłowski – poseł na Sejm
Cezary Ostrowski – artysta plastyk, muzyk
Małgorzata Lipska – hokeistka na trawie, reprezentantka Polski
Anna Brzezińska – lekkoatletka, była reprezentantka Polski
Arkadiusz Błacha – piłkarz ręczny, reprezentant Polski
Marek Budny – piłkarz ręczny, reprezentant Polski
Kamil Bednarek – muzyk i wokalista reggae.
Ludzie związani z Brzegiem[edytuj]

Mieczysław Milun – śpiewak operowy (bas), solista Teatru Wielkiego w Warszawie
Jan Pogány – kompozytor i dyrygent.Państwo Polska
Województwo opolskie
Powiat brzeski
Gmina gmina miejska
Prawa miejskie 1248, 1250
Burmistrz Wojciech Huczyński
Powierzchnia 14,6 km²
Ludność (2012)
• liczba
• gęstość
37 329 ▼[1]
2555 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 77
Kod pocztowy 49-300 do 49-306
Tablice rejestracyjne OB